Таго вечара Джэнi выгнала мяне з палаты. Яна хацела пагаварыць з бацькам "як мужчына з мужчынам".
      - На гэтую сустрэчу дапускаюцца толькi iталiйскiя амерыканцы, - сказала яна. Твар у яе быў бялейшы за падушку. - Iдзi, Барэт, iдзi.
      - О'кэй, - сказаў я.
      - Толькi не адыходзь вельмi далёка, - дадала яна, калi ўжо я быў ля дзвярэй.
      Я сеў у чакальнi. Неўзабаве з'явiўся Фiл.
      - Яна клiча цябе, - хрыпла прашаптаў ён. - Я схаджу па цыгарэты.
      - Зачынi гэтыя клятыя дзверы, - загадала яна, калi я ўвайшоў у пакой.
      Я цiха прычынiў дзверы. Прысеўшы каля ложка Джэнi, я разгледзеў яе. Я хачу сказаць, разгледзеў яе разам з усiмi гэтымi трубкамi, падведзенымi да правай рукi, якую яна звычайна хавала пад прасцiною. Я заўсёды любiў сядзець як мага блiжэй да яе i глядзець на яе твар. Цяпер ён быў страшэнна бледны, але на iм па-ранейшаму ззялi вочы. I гэты раз я сеў як мага блiжэй.
      - Я зусiм не адчуваю болю... Праўда, Ол, - сказала яна. - Ведаеш, гэта ўсё роўна як павольна падаць у прорву.
      Усярэдзiне ў мяне штосьцi балюча зварухнулася. Нешта падымалася да горла, каб вылiцца слязьмi. Але я не заплачу. Я нiколi не плакаў. Я ж моцны хлопец, вы разумееце? Не, я не заплачу.
      Але каб не заплакаць, мне нельга адкрываць рота. Мне застаецца адно кiўнуць. I я кiўнуў.
      - Лухта, - сказала яна.
      - Што? - З мяне хутчэй вырваўся хрып, чым слова.
      - Ты не ведаеш, што гэта такое - падаць у прорву, падрыхтунчык, - сказала яна. - Ты нiколi нiчога такога не адчуваў...
      - Ведаю, - аднекуль узялiся ў мяне сiлы загаварыць. - Гэтак было, калi я сустрэў цябе.
      - Але, - сказала яна, i на твары ў яе прамiльгнула ўсмешка. - "О, што гэта было за падзенне!" Хто гэта сказаў?
      - Не ведаю, - адказаў я. - Шэкспiр, напэўна.
      - Але, Шэкспiр, толькi якi персанаж? - спыталася яна з смуткам у голасе. Не магу нават згадаць, з якой п'есы. Я ж скончыла Рэдклiф, павiнна памятаць. Некалi я ведала слова ў слова ўвесь Кёхелеўскi ўказальнiк Моцарта.
      - Ну i ну! - усклiкнуў я.
      - Вядома - ну i ну! - Яна зморшчыла лоб, потым папыталася: - Якi нумар у домiнорнага канцэрта?
      - Я пагляджу, - сказаў я.
      Я нават ведаў дзе. У нас дома. На нотнай палiцы каля фартэпiяна. Пагляджу i заўтра адразу ёй скажу.
      - А я ж ведала, - сказала Джэнi. - Ведала... Праўда, ведала...
      - Паслухай, - сказаў я ў сваiм богартаўскiм стылi, - ты хочаш пагаварыць пра музыку?
      - А ты што - хочаш пра пахаванне?
      - Не, - выцiснуў я, пашкадаваўшы аб сваiх словах.
      - Я ўжо абмеркавала гэта з Фiлам. Ты мяне слухаеш, Олi?
      Я адвярнуўся:
      - Але, слухаю, Джэнi.
      - Я сказала яму, што ён можа запрасiць каталiцкага святара. Ты згодзiшся? О'кэй?
      - О'кэй.
      - О'кэй, - сказала яна.
      Я адчуў пэўную палёгку: пра што б нi загаварылi мы далей, сама цяжкае ўжо мiнула. Аднак я памылiўся.
      - Паслухай, Олiвэр, - сказала Джэнi вельмi цiха, але голасам, якi бывае ў яе, калi яна сярдуе. - Олiвэр, ды перастань ты мучыць сябе! Ты ж проста хворы!
      - Я?
      - Гэты вiнаваты выраз твайго твару, Олiвэр, гэта нешта хваравiтае.
      Я паспрабаваў змянiць гэты кляты выраз, але твар у мяне ўсё роўна як скамянеў.
      - Тут няма нiчыёй вiны, дурненькi ты падрыхтунчык! - сказала яна. - Прашу цябе, перастань мучыць сябе!
      Я хацеў глядзець i глядзець на яе, хацеў нiколi не адрывацца ад яе вачыма, але ўсё-такi апусцiў iх. Мне было сорамна, што Джэнi так лёгка чытае мае думкi.
      - Паслухай, гэта адзiнае, аб чым я цябе прашу, Олi. А так, я ўпэўнена, усё ў цябе будзе о'кэй.
      У мяне зноў захрас камяк у горле, i я не змог нават сказаць у адказ "о'кэй". Я моўчкi глядзеў на Джэнi.
      - К чорту Парыж! - сказала яна раптам.
      - Што?
      - К чорту Парыж, к чорту музыку, к чорту ўсю гэтую лухту! Думаеш, ты што-небудзь украў у мяне? Мне пляваць на ўсё гэта, чуеш, сукiн ты сын! Можаш ты ў гэта паверыць?
      - Не, - шчыра прызнаўся я.
      - Тады iдзi адсюль прэч! Я не хачу, каб ты сядзеў ля майго клятага ложка i глядзеў, як я аддаю канцы!
      Яна не жартавала. Я заўсёды адчуваў, калi яна гаварыла ўсур'ёз. I я купiў хлуснёю дазвол застацца:
      - Я табе веру.
      - Так лепш, - сказала яна. - А зараз, можна я цябе аб чымсьцi папрашу?
      Усярэдзiне ў мяне ўсё зноў здрыганулася ад невыноснага жадання заплакаць. Але я пераадолеў яго. Я не заплачу. Я толькi скажу Джэнiфэр, адным кiўком галавы скажу, што буду шчаслiвы зрабiць усё, што яна папросiць.
      - Мiлы, абдымi мяне моцна-моцна, - сказала яна.
      Я паклаў ёй руку на плячо - Божа, такое худзенечкае! - i сцiснуў яго слаба-слаба.
      - Не, Олiвэр, - сказала яна, - абдымi мяне па-сапраўднаму. Ляж побач са мною.
      Я быў вельмi, вельмi асцярожлiвы - з-за гэтых трубак i ўсялякiх iншых клятых прычындалаў. Лёг побач з ёю i абняў па-сапраўднаму.
      - Дзякуй, Олi.
      Гэта былi яе апошнiя словы.
      22
      Калi я выйшаў, Фiл палiў у салярыi невядома якую па лiку цыгару.
      - Фiл! - цiха сказаў я.
      - Што? - ён узняў вочы, i мне здалося, што ён ужо ўсё ведае.
      Я зразумеў, як яму трэба цяпер якое-небудзь суцяшэнне. Я падышоў да яго i паклаў руку яму на плячо. Я баяўся, што ён заплача. Сам я быў упэўнены, што стрымаюся. Я проста не мог не стрымацца...
      Фiл паклаў сваю руку на маю.
      - Шкада, - прамармытаў ён, - шкада, што я... - Ён запнуўся. Я чакаў. Куды цяпер было спяшацца?..
      - Шкада, што я паабяцаў Джэнi быць моцным дзеля цябе. - I, усё роўна як выконваючы сваё слова, цiхенька паляпаў мяне па плячы.
      А цяпер мне трэба было пабыць аднаму. Глынуць свежага паветра. Можа, прайсцiся.
      У чакальнi было цiха-цiха. Адно што чуўся стук маiх абцасаў па лiнолеуме.
      - Олiвэр!
      Я спынiўся - i ўбачыў свайго бацьку.
      Мы былi адны тут, калi не лiчыць дзяжурнае сястры ў рэгiстратуры.
      Але я не мог гаварыць цяпер з iм i накiраваўся да дзвярэй на вулiцу. Праз нейкае iмгненне ён дагнаў мяне.
      - Олiвэр! Ты павiнен быў сказаць мне.
      Было вельмi холадна. Але гэта мне, можна сказаць, падабалася, бо я ўсё роўна як здранцвеў i хацеў хоць што-небудзь адчуваць. Бацька ўсё гаварыў i гаварыў, а я моўчкi стаяў, падставiўшы твар парывам сцюдзёнага ветру.
      - Я адразу прымчаўся сюды, як толькi даведаўся.
      Я забыўся надзець палiто. Праз холад у мяне ажно твар пачаў застываць. Добра... Добра...
      - Олiвэр, - настойлiва паўтарыў бацька, - я хачу табе дапамагчы.
      - Джэнi памерла, - сказаў я.
      - О Божа!.. Як мне шкада, - узрушана прашаптаў ён.
      Не ведаю чаму, але тут я згадаў словы, сказаныя мне вельмi даўно адной цудоўнай дзяўчынай, якое ўжо не было.
      - "Каханне - гэта калi нi аб чым не трэба шкадаваць", - паўтарыў я iх.
      А потым зрабiў тое, чаго нiколi не рабiў пры бацьку, тым больш - у яго на грудзях.
      Я заплакаў.