Д€apitro 15

RETRORIGARDO

Estis fine de novembro. Holmso kaj mi sidis dum malvarma kaj nebuloza vespero ambaЕ­flanke de flamanta fajro en nia salono en Bakerstrato. Post la tragedia konkludo de nia vizito al Devono lin okupis du gravegaj aferoj, en la unua el kiuj li vidigis la abomenan konduton de kolonelo Apvudo lige al la fama ludkarta skandalo en la klubo Nonpareil, dum en la dua li defendis la malbonЕќancan sinjorinon Montpensiero kontraЕ­ murdakuzo, kiu minacis Еќin lige al la morto de Еќia duonfilino fraЕ­lino Karero, la juna damo kiu, oni certe memoras, estis trovita post ses monatoj viva kaj edziniДќinta en Novjorko. Mia amiko havis bonegan animstaton pro la sukceso, kiu rezultis el sinsekvo de malfacilaj kaj gravaj esploroj, tiel ke mi povis persvadi lin diskuti la detalojn de la Baskervila mistero. Mi atendis pacience la okazon, Д‰ar mi sciis, ke li neniam volus permesi imbrikiДќon de esploroj, kaj ke lia klarvida kaj logika menso rifuzis fortreniДќi de la aktuala laboro por konsideri memorojn el la pasinteco. Kavaliro Henriko kaj doktoro Mortimero tamen estis en Londono, survoje al tiu longa vojaДќo, kiu estis rekomendita por la refortigo de liaj frakasitaj nervoj. Ili vizitis nin je tiu sama posttagmezo, do estis nature, ke la temo prezentu sin por diskutado.

— La tuta irado de la okazaĵoj, — diris Holmso, — el la vidpunkto de tiu viro, kiu nomis sin Stepeltono, estis simpla kaj rekta, kvankam al ni, kiuj komence ne havis eblecon scii la motivojn de lia agado kaj povis nur ekkoni parton el la faktoj, ĉio aperis ege komplika. Mi jam havis avantaĝon de du konversacioj kun sinjorino Stepeltono, kaj la kazo estas nun tiel komplete ordigita, ke mi ne scias pri io, kio restas sekreta antaŭ ni. Vi trovos kelkajn notojn pri la afero en la rubriko B en mia indeksita listo de kazoj.

— Eble vi bonvolos doni al mi skizon pri la sinsekvo de la okazaĵoj laŭ via memoro?

— Volonte, kvankam mi ne povas garantii portadon de ĉiuj faktoj en mia menso. Intensa mensa koncentriĝo kurioze emas forviŝi ĉion pasintan. Advokato kiu konas intime sian proceson kaj kapablas disputi kun fakulo pri ties fako, konstatas, ke unu-du semajnoj en la kortumoj denove forpelos tion el lia kapo. Tiel ĉiu el miaj kazoj anstataŭas la pasintan, kaj fraŭlino Karero nebuligis mian rememoron pri Baskervila Halo. Morgaŭ alia problemeto eble estos submetita al mia atento, kiu siavice forpuŝos la belan francinon kaj la misfaman Apvudon. Kiom koncernas la kazon de la ĉashundo, tamen mi rakontos al vi laŭeble precize la sinsekvon de la eventoj, kaj vi sugestos ion, kion mi eble forgesis.

Miaj esploroj pruvas tute sendispute, ke la familia portreto ne mensogis, kaj ke tiu ulo ja estis Baskervilo. Li estis filo de RoДќero Baskervilo, la pli juna filo de kavaliro Karlo, kiu fuДќis misreputacie al Sudameriko, kie oni diris, ke li mortis needziДќinte. Tamen li efektive edziДќis kaj generis unu filon, tiun Д‰i friponon, kies reala nomo samas kiel la patra nomo. Li edzinigis Berilan Garcia, belulino el Kostariko, kaj Еќtelinte konsiderindan sumon de publika nomo, li ЕќanДќis sian nomon al Vandeluro kaj fuДќis al Anglujo, kie li starigis lernejon en orienta JorkЕќiro. Lia kialo por provi tiun okupiДќon estis, ke li konatiДќis kun ftiza instruisto dum la vojaДќo hejmen, kaj ke li uzis la kapablecon de tiu homo por sukcesigi la entreprenon. Frazero, la instruisto, tamen mortis, kaj la lernejo, kiu komenciДќis bone, sinkis de misreputacio Дќis misfamo. La Vandeluroj trovis konvene ЕќanДќi sian nomon al Stepeltono, kaj li kunportis la restaДµon de sia havaДµo, siajn planojn por la estonteco, kaj sian Еќaton de entomologio al suda Anglujo. Mi eksciis Д‰e la Brita Muzeo, ke li estis agnoskita spertulo pri la temo, kaj ke la nomo Vandeluro estis permanente donita al iu tineo, kiun li, dum siaj JorkЕќiraj tagoj, la unua priskribis.

Nun ni venas al tiu lia vivperiodo, kiu pruviĝis tiel intense interesa por ni. La fripono evidente enketis kaj konstatis, ke nur du vivoj intervenas inter li kaj la valora bieno. Kiam li iris al Devono, liaj planoj estis, mi opinias, sufiĉe svagaj, sed ke li ekde la komenco intencis misfaron evidentiĝas per tio, ke li kunprenis sian edzinon en karaktero de la fratino. La ideo utiligi ŝin kiel logaĵon estis klara en lia menso, kvankam li eble ne certis kiel estos aranĝotaj la detaloj de lia komploto. Li intencis fine akiri la bienon, kaj li pretis uzi iun ajn ilon aŭ riski ion ajn tiucele. Lia unua paŝo estis establi sin laŭeble proksime al sia prapatra hejmo, kaj lia dua paŝo estis kultivi amikecon kun kavaliro Karlo kaj kun la najbaroj.

La kavaliro mem rakontis al li pri la familia ĉashundo kaj tiel preparis la vojon al sia propra morto. Stepeltono, kiel mi daŭre nomos lin, sciis, ke la koro de la maljunulo estis malsana, kaj ke ŝoko mortigus lin. Tion li eksciis de doktoro Mortimero. Li aŭdis ankaŭ, ke kavaliro Karlo estis superstiĉa kaj traktis tre serioze tiun malagrablan legendon. Lia inĝenia menso tuj sugestis metodon, laŭ kiu la kavaliro povus esti mortigita kaj tamen oni apenaŭ povus kulpigi la realan murdinton.

Konceptinte la ideon, li ekrealigis ĝin kun konsiderinda rafineco. Ordinara planinto kontentiĝus labori per sovaĝa ĉashundo. Utiligo de artefarita rimedo por pli diabligi la kreaĵon estis flagro de genio liaparte. La ĉashundon li aĉetis en Londono de Ross kaj Mangles, la vendistoj en Fulamstrato. Ĝi estis la plej forta kaj plej sovaĝa, kiun ili posedis. Li transportis ĝin per la Nord-devona fervojlinio, kaj marŝis longan distancon trans la erikejon, por alhejmigi ĝin sen motivigo de komentoj. Li jam dum sia papiliĉasado lernis penetri la Grimpenan Marĉon, kaj tiel li trovis sekuran kaŝlokon por la besto. Tie li enstaligis ĝin kaj atendis oportunan okazon.

Sed tiu ne baldaŭ venis. La maljuna sinjoro ne estis logebla ekster sian ĝardenon nokte. Plurfoje Stepeltono embuskis kun sia ĉashundo, sed senrezulte. Ĝuste dum tiuj senfruktaj serĉadoj li, aŭ pli precize lia aliancano, estis vidita de kamparanoj, kaj la legendo pri la demona ĉashundo estis denove konfirmita. Li esperis, ke lia edzino logos kavaliron Karlo al ties ruiniĝo, sed je tio ŝi pruviĝis neatendite sendependa. Ŝi rifuzis klopodi por envolvi la maljunan sinjoron en sentimentan ligatecon, kiu eble liverus lin al la malamiko. Minacoj kaj, mi bedaŭras diri, batoj malsukcesis persvadi ŝin. Ŝi rifuzis enmiksiĝi en tion, kaj dum kelka tempo Stepeltono estis plene haltigita.

Li trovis elirejon el la malfaciloj pro la hazardo, ke kavaliro Karlo, amikiДќinte kun li, igis lin la peranto de sia bonfaremo rilate tiun misfortunan sinjorinon LaЕ­ra Liono. Prezentinte sin fraЕ­lo, li sukcesis komplete influi Еќin, kaj li komprenigis al Еќi, ke se Еќi akirus divorcon de sia edzo, li edzinigus Еќin. Liaj planoj subite kriziДќis pro ekscio, ke kavaliro Karlo intencis forlasi la Halon pro la konsilo de doktoro Mortimero, kun kies opinio li mem Еќajnigis konsenti. Li devis agi tuj, aЕ­ lia viktimo eble eskapus el lia potenco. Li do premis sinjorinon Liono, ke Еќi skribu tiun leteron, petegante la maljunulon konsenti al Еќi rendevuon vespere antaЕ­ lia foriro al Londono. Li poste per Еќajnvera argumento malhelpis Еќin iri kaj tiel ricevis la okazon, kiun li atendis.

Reveturinte vespere el Kum-Tresio, li disponis tempon por alkonduki sian ĉashundon, pentri ĝin per tiu infereca farbo, kaj gvidi la beston al la pordeto, kie li havis motivon supozi trovi la maljunan sinjoron atendanta. La hundo, incitite de sia mastro, transsaltis la pordeton kaj persekutis la malfeliĉan kavaliron, kiu fuĝis kriĉante tra la taksusa aleo. En tiu sombra tunelo vere devis esti terura vidaĵo tiu grandega nigra besto kun la flamaj muzelo kaj fajrantaj okuloj, salteganta post la viktimo. Li falis mortinta pro kormalsano kaj teruriĝo fine de la aleo. La ĉashundo restis sur la herbokovrita rando, dum la kavaliro trakuris laŭ la pado, tiel ke videblis nenies spuro krom tiu de la viro. Vidante lin kuŝi senmova la besto probable proksimiĝis por snufi lin, sed trovinte lin morta, ĝi denove returniĝis. Ĝuste tiam ĝi postlasis la piedsignojn, kiujn efektive rimarkis doktoro Mortimero. La ĉashundo estis alvokita kaj rapide forkondukita al sia kaŝloko en la Grimpena Marĉo, kaj estis postlasita mistero, kiu perpleksis la aŭtoritatojn, alarmis la kamparon, kaj fine alportis la kazon sur la kampon de nia observado.

Tiom pri la morto de kavaliro Karlo Baskervilo. Vi perceptas ties diablan ruzecon, ĉar vere estus preskaŭ neeble starigi proceson kontraŭ la reala murdinto. Lia sola kunkrimulo estis tia, kia neniam povus perfidi lin, kaj la groteska nepensebla naturo de la rimedo nur servis por igi ĝin pli trafa. Ambaŭ virinoj, implikitaj en la kazo — sinjorinoj Stepeltono kaj Laŭra Liono — estis lasitaj forte suspektemaj pri Stepeltono. Sinjorino Stepeltono sciis, ke li projektis kontraŭ la maljunulo kaj ankaŭ pri la ekzisto de la ĉashundo. Sinjorino Liono sciis nenion pri ili, sed ŝi estis impresita de tio, ke la morto okazis je la horo de la nenuligita rendevuo konita nur de li. Tamen ambaŭ estis sub lia influo, kaj ĉe ili por li estis nenio timinda. La unua duono de lia tasko estis sukcese plenumita, sed restis la pli malfacila.

Eble Stepeltono ne sciis, ke ekzistas heredonto en Kanado. Ĉiuokaze li tre baldaŭ eksciis pri tio per sia amiko doktoro Mortimero kaj sciigis lin tiu lasta pri ĉiuj detaloj koncerne la alvenon de Henriko Baskervilo. La unua ideo de Stepeltono estis, ke tiu juna nekonato el Kanado povus eble esti mortigita en Londono, entute sen aliro al Devono. Li malfidis sian edzinon, de kiam ŝi rifuzis helpi lin prepari kaptilon por la maljunulo, kaj estus tro riske lasi ŝin longe for de lia vidkampo pro timo, ke li perdus sian influon al ŝi. Pro tiu kialo li kunprenis ŝin al Londono. Ili loĝis, mi trovis, en la Meksburga privata hotelo, en Krevenstrato, kiu fakte estis unu el tiuj, kiujn vizitis mia agento serĉanta atestaĵon. Tie li enkarcerigis sian edzinon en ŝia ĉambro, dum li, aspekte ŝanĝita per barbo, sekvis doktoron Mortimero al Bakerstrato, kaj poste al la stacidomo kaj al la Nordhumberlanda hotelo. Lia edzino iomete anticipis liajn planojn; sed ŝi tiom timis sian edzon — timo bazita sur bruta mistraktado — ke ŝi ne riskis skribi por averti la viron, kiun ŝi sciis en danĝero. Se tiu letero falus en la manojn de Stepeltono, ŝia propra vivo ne estus sekura. Finfine, kiel ni scias, ŝi uzis la rimedon eltranĉi la vortojn, kiuj formis la mesaĝon, kaj adresi la leteron laŭ misformita manskribo. Tiu atingis la kavaliron kaj havigis al li la unuan averton pri la danĝero.

Estis tre necese, ke Stepeltono akiru iun pecon de la vestaĵoj de kavaliro Henriko tiel, ke se li eble estus devigita utiligi la hundon, li ĉiam disponus rimedon por alspurigi ĝin. Laŭ karakterizaj senprokrasto kaj aŭdaco li tuj entreprenis tion, kaj ni ne povas dubi, ke la botpurigisto aŭ ĉambra servistino de la hotelo estis riĉe subaĉetita por helpi lian projekton. Hazarde tamen la unua ŝuo, akirita por li, estis nova kaj sekve senutila por lia celo. Li do redonigis ĝin kaj akiris alian — tre instrua okazo, kiu definitive pruvis al mi, ke temas pri reala hundo, ĉar neniu alia supozo klarigus tiun avidon akiri malnovan ŝuon kaj la indiferenton pri la nova. Ju pli stranga kaj groteska estas okazaĵo, des pli ĝi meritas esti zorge esplorita, kaj ĝuste tiu punkto, kiu ŝajnas kompliki kazon, estas, kiam taŭge konsiderita kaj science traktita, tiu, kiu probable prilumos ĝin.

Poste ni havis la viziton de niaj amikoj je la posta mateno, Д‰iam spuritaj de Stepeltono el la fiakro. Pro lia scio pri miaj Д‰ambroj kaj pri mia aspekto, kiel ankaЕ­ pro lia Дќenerala konduto, mi emas kredi, ke la krimkariero de Stepeltono neniel limiДќis al tiu Д‰i Baskervila afero. Estas suspektige, ke dum la pasintaj tri jaroj okazis kvar konsiderindaj domЕќteloj en la okcidento, pro neniu el kiuj estis arestita ajna krimulo. La lasta el ili, Д‰e Folkstona Korto, en majo, estis rimarkinda pro la fridsanga pistolmortigo de paДќio, kiu surprizis la maskitan kaj unuopan Еќteliston. Mi ne dubas, ke Stepeltono refortigis tiumaniere siajn velkantajn financojn, kaj ke dum jaroj li estis sovaДќa kaj danДќera persono.

Mi spertis ekzemplon de lia rimeda preteco tiumatene, kiam li tiel sukcese eskapis nin, kaj ankaЕ­ pri lia aЕ­daco, kiam li resendis al mi mian propran nomon pere de la fiakristo. Ekde tiu momento li komprenis, ke mi transprenis la kazon en Londono, kaj ke sekve ekzistis tie por li neniu ebleco. Li reiris al Darta Erikejo kaj tie atendis la alvenon de la kavaliro.

— Unu momenton! — mi diris. — Vi sendube priskribis ĝuste la sinsekvon de la okazaĵoj, sed unu punkton vi lasis neklarigita: kio okazis al la hundo, kiam ĝia mastro estis en Londono?

— Mi iom priatentis tiun aferon, kaj ĝi sendube gravas. Ne povas esti dubeble, ke Stepeltono havis konfidenculon, kvankam ne estas verŝajne, ke li iam ajn metis sin sub ties potencon per divido de ĉiuj siaj planoj. Ĉe Meripita Domo estis maljuna domservisto, kies nomo estis Antonio. Lia ligateco al la Stepeltonoj estas spurebla tra pluraj jaroj, eĉ ĝis la lernejestra periodo, tial li sciis, ke liaj gemastroj estis geedziĝintaj. Tiu viro malaperis kaj eskapis el la lando. Estas pensige, ke la nomo Antonio ne estas ofta en Anglujo, dum Antonio oftas en ĉiuj hispanlingvaj kaj latinamerikaj landoj. Tiu viro, kiel ankaŭ sinjorino Stepeltono, bone parolis la anglan, sed laŭ kurioza lispa maniero. Mi mem ja vidis tiun maljunulon transiri la Grimpenan Marĉon laŭ la pado, kiun Stepeltono signis. Estas do tre probable, ke dum la foresto de la mastro ĝuste li prizorgis la ĉashundon, kvankam eble li neniam sciis pri la celo, por kiu la besto estis utiligota.

La Stepeltonoj tiam reiris al Devono, kien ilin baldaŭ sekvis kavaliro Henriko kaj vi. Nun unu vorton pri miaj agoj tiutempe. Eble revenos al via memoro, ke ekzamenante la paperon, sur kiu estis la presitaj vortoj, mi deproksime esploris ĝin por akvomarko. Tion farante mi tenis ĝin je kelkaj coloj de miaj okuloj kaj konsciis pri malforta odoro de la parfumo konata kiel blanka jasmeno. Ekzistas sepdek kvin parfumoj, kiujn krimfakulo ĉe neceso devas distingi unu de la aliaj, kaj kazoj pli ol unufoje laŭ miaj propraj spertoj dependis de tuja rekono de ili. La odoro sugestis la ĉeeston de damo, kaj miaj pensoj jam komencis direktiĝi al la Stepeltonoj. Tiel mi certiĝis pri la ĉashundo kaj divenis la krimulon eĉ antaŭ ol ni iris en la Okcidentan regionon.

Mia rolo estis gvati Stepeltonon. Estis tamen evidente, ke tion mi ne povus fari, se mi estus kun vi, Д‰ar li tre vigle singardemus. Mi trompis Д‰iujn, inkluzive vin, kaj mi aliris sekrete, kiam oni supozis min en Londono. Miaj suferoj ne estis tiom gravaj, kiom vi imagas, kvankam tiaj bagatelaj detaloj devus neniam malhelpi la esploradon de kazo. Mi loДќis plejparte en Kum-Tresio, kaj uzis la kabanon sur la erikejo, nur kiam estis necese proksimiДќi al la scenejo de la agado. Kartrajto akompanis min, kaj en sia rolo de kampara junulo li tre multe asistis min. Mi dependis de li por nutraДµo kaj puraj tolaДµoj. Kiam mi gvatis Stepeltonon, Kartrajto ofte gvatis vin, tiel ke mi povis teni en la mano Д‰iujn fadenojn.

Mi jam sciigis al vi, ke viaj raportoj rapide atingis min senprokraste plusendataj de Bakerstrato al Kum-Tresio. Ili bonege servis al mi, kaj precipe tiu sola hazarde vera peco el la biografio de Stepeltono. Mi povis konstati la identecojn de la viro kaj la virino, kaj sciis finfine, kiel statis la afero.

La enketo estis konsiderinde komplikita pro la okazaДµo de la forkurinta bagnulo kaj la rilatoj inter li kaj la Barimoroj. AnkaЕ­ tion vi tre efike ordigis, kvankam mi jam konkludis same pro mia propra observado.

Ĝis la tempo, kiam vi trovis min sur la erikejo, mi jam havis kompletan scion pri la tuta afero, sed mi ne havis proceson prezenteblan al ĵurio. Eĉ la provo de Stepeltono kontraŭ kavaliro Henriko tiunokte, kiu finiĝis per la morto de la misfortuna bagnulo, ne multe helpis nin pruvi murdon kontraŭ nia celito. Ŝajnis, ke la sola alternativo estis kapti lin ĉe la krimo mem, kaj tial ni devis utiligi kavaliron Henriko kiel logaĵon. Tion ni faris, kaj je la prezo de la severa ŝoko al nia kliento ni sukcesis kompletigi nian enketon kaj peli Stepeltonon al la detruiĝo. Ke kavaliro Henriko estis elmetita al tio, mi devas konfesi, estas riproĉo kontraŭ mia direktado de la kazo, sed mankis al ni la ebleco antaŭvidi la teruran kaj paralizan spektaklon prezentitan de la besto, kiel ni ankaŭ ne povis aŭguri la nebulon, kiu ebligis al ĝi eksplodi antaŭ ni senaverte. Ni sukcesis pri nia celo je kosto, kiun tia specialisto kia doktoro Mortimero certigas al mi nur provizora. Longa vojaĝo verŝajne ebligos al nia amiko resaniĝi ne nur rilate la frakasitajn nervojn, sed ankaŭ rilate la vunditajn sentojn. Lia amo al la sinjorino estis profunda kaj sincera, kaj por li la plej malgaja parto de la tuta nigra afero estis, ke li estis trompita de ŝi.

Restas nun nur indiki la rolon, kiun Еќi ludis tra la tuto. Sendube Stepeltono influis Еќin, eble pro la amo aЕ­ eble pro la timo, aЕ­ tre eble pro ambaЕ­, Д‰ar ili neniel estas emocioj neagordigeblaj. La influo estas Д‰iuokaze absolute efika. Pro lia ordono Еќi konsentis prezenti sin fratino, kvankam li trovis la limojn de sia potenco super Еќi, kiam li provis igi Еќin la rekta helpanto pri la murdo. Ењi estis preta averti kavaliron Henriko tiom, kiom Еќi povis fari ne implikante la edzon, kaj Д‰iam denove Еќi provis tion fari. Stepeltono mem Еќajne kapablis Дµaluzi, kaj vidante la kavaliran amindumon, li ne povis ne interrompi Дќin per pasia eksplodo, kiu vidigis la fajrecan animon, kiun lia sinrega mieno tiel lerte kaЕќis. Per kuraДќigo de la intimeco li certigis, ke kavaliro Henriko ofte venu al Meripita Domo, kaj ke pli aЕ­ malpli baldaЕ­ li disponos pri la oportuna okazo, kiun li deziris. Tamen en la tago de la krimo lia edzino subite turniДќis kontraЕ­ lin. Ењi jam eksciis ion pri la morto de la bagnulo, kaj Еќi sciis, ke la Д‰ashundo estos enЕќlosita en la kabano vespere, kiam kavaliro Henriko vizitos ilin por vespermanДќi. Ењi akuzis la edzon pri la intencata krimo kaj sekvis furioza kverelo, dum kiu li vidigis la unuan fojon, ke Еќi havas rivalon por lia amo. Ењia fideleco tiumomente iДќis akra malamo, kaj li konstatis, ke Еќi perfidos lin. Li do ligis Еќin por ke Еќi havu neniun eblecon averti kavaliron Henriko, kaj sendube li esperis, ke kiam la tuta regiono klarigos la morton de la kavaliro per la familia malbeno, kio certe okazus, li povos persvadi sian edzinon akcepti la plenumitan faron kaj silenti pri tio, kion Еќi sciis. Tiurilate mi opinias, ke li miskalkulis, kaj ke, se ni ne Д‰eestus, lia sorto tamen estus sigelita. Virino hispanrasa ne pardonas tian ofendon tiom leДќere. Kaj nun, mia kara Vatsono, sen konsulto de miaj notoj mi ne povas havigi al vi pli detalan historion pri tiu stranga kazo. Mi ne kredas, ke io esenca estas lasita sen klarigo.

— Li ne povis esperi pri mortotimigo de kavaliro Henriko, kiel li faris al la maljuna onklo, per sia fantomeca ĉashundo.

— Tiu besto estis sovaĝa kaj duonnutrita. Se ĝia aspekto ne mortotimigus la viktimon, almenaŭ ĝi paralizus la eventualan rezistadon.

— Sendube. Restas nur unu malfacilaĵo. Se Stepeltono heredus, kiel li povus klarigi la fakton, ke li, la heredonto, vivadis neanoncite sub alia nomo tiel proksime al la bieno? Kiel li povus pretendi ĝin, ne kaŭzante suspekton kaj enketon?

— Tio estas eksterordinara malfacilaĵo, kaj mi timas, ke vi tro multe postulas atendante, ke mi solvu ĝin. La pasinteco kaj la estanteco estas sur la kampo de miaj esploroj, sed kion faros homo en la estonteco estas malfacile respondebla demando. Sinjorino Stepeltono aŭdis sian edzon diskuti tiun problemon plurokaze. Li povus pretendi la bienon el Sudameriko, konfirmi sian identecon antaŭ la tieaj britaj aŭtoritatoj kaj tiel ricevi la havaĵon tute sen alveno al Anglujo; aŭ li eble portus komplikan kaŝaspekton dum la mallonga tempo necese pasigota en Londono; aŭ, denove, li eble havigus al kunkrimulo la pruvojn kaj paperojn, enmetante lin kiel la heredulon, kaj retenante iun porcion de ties enspezoj. Ni ne povas dubi laŭ tio, kion ni konas pri li, ke li trovus iun vojon el la malfacilaĵo. Kaj nun, mia kara Vatsono, ni pasigis kelkajn semajnojn da grava laboro, kaj dum unu vespero, mi opinias, ni rajtas direkti niajn pensojn al pli agrablaj kaneloj. Mi mendis loĝion por Les Huguenots. Ĉu vi aŭdis de Reszkes? Ĉu mi do rajtas peti, ke vi estu preta post duonhoro, kaj ni povos halti ĉe Marsini por iomete vespermanĝi survoje? 

Notoj

Penanga advokato. MarЕќbastono, farita el la trunko de dorna palmeto Licuala acutifida, nomita laЕ­ la loko Penango en Malajo.

M.R.K.Д¤. Membro de la ReДќa Kolegio Д¤irurga.

Bertillon, A. (1853—1914). Franca antropologo kaj juristo, inventinta la juĝesploran sistemon de kriminala identigo.

Halo. (A Hall) Historie tio konformiĝas al la dua PIVa signifo; iom post iom la vorto halo aplikiĝis al la tuta biendomo, en kiu troviĝis la halo: “parto nomas la tuton”.

Granda Ribelo. Ribelo kontraЕ­ la reДќo de Britujo Karlo I, kiu finiДќis per ekzekuto de la reДќo kaj starigo de dekjara respubliko en 1649.

Mikelfesto. (A Michaelmas) Festo de Sankta Mikelo, la 29an de septembro (kvaronjara tago Еќuldopaga).

Ekarteo. Speco de kartludo.

Pitt, W. (1708—1778). Brita politikisto; ĉefministro en 1766—1768.

Imbriki. (A overlap) Parte koincidi; etendiĝi trans la randon de io kaj parte surkuŝi. (“Ludkarte imbrikiĝas miaj tagoj”. — Auld.)