Parto I

Mi naskiДќis en Jorko, Anglujo, je Marto 1, 1632, kiu estas la sesjarrego de la reДќo Karolo la Unua. Infano, mi sentadis grandan deziron por pasigi mian vivon sur la maro; kaj pliaДќante, la deziro plifortiДќis; Дќis fine, mi forlasis mian lernejon kaj hejmon, kaj piede, mi trovis mian vojon al Hull, kie mi baldaЕ­ trovis okupadon sur Еќipo.

Post kiam ni velveturis kelke da tagoj, okazis ventego, kaj kvinanokte la Еќipo enfendiДќis. Д€iuj al la pumpiloj rapidis. La Еќipon ni sentis Дќemi en Д‰iuj siaj tabuloj, kaj Дќian trabaДµon ektremi de la antaЕ­a Дќis la posta parto; kaj baldaЕ­ klariДќis ke ne estas ia espero por Дќi, kaj ke Д‰io, kion ni povas fari, estas savi niajn vivojn.

Unue, ni pafadis pafilegojn por venigi helpon, kaj post kelke da tempo, Еќipo kuЕќante ne malproksime, alsendis boaton por helpi nin. Sed la maro estis tro maltrankvila por Дќi restadi Еќipflanke; tial ni elДµetis Еќnuregon, kiun la boatanoj ekkaptis kaj firme fiksis, kaj tiamaniere ni Д‰iuj enboatiДќis.

Tamen, vaniДќis en tia maltrankvila maro, por peni albordiДќi la Еќipon, kiu alsendis la virojn; aЕ­ aluzi la remilojn de la boato, kaj ni ne povis ion fari, krom Дќin lasi peliДќi teron.

Duonhore, nia Еќipo trafis rifon kaj subakviДќis, kaj Дќin ni ne vidis plu. Tre malrapide, ni alproksimiДќis teron, kiun iafoje ni vidis, kiam ajn la boato leviДќis sur la supro de ia alta ondo; kaj tie ni vidis homojn, kurante amase, tien kaj reen, havante unu celon, savi nin.

Fine, Дќojege, ni surteriДќis, kie bonЕќance, ni renkontis amikojn, kiuj donis al ni helpon por reveturi al Hull; kaj se tiam, mi havus la bonan sencon por iri hejmon, estus pli bone por mi.

La viro, kies ŝipo subakviĝis, diris kun grava mieno: “Junulo, ne iru plu surmaron; tiu ne estas la vivmaniero por vi.” “Kial do, sinjoro, vi mem iros plu surmaron?” “Tiu estas alia afero. Mi estas elnutrita por la maro, sed vi ne estas; vi venis sur mian ŝipon por eltrovi, la staton de vivo surmara, kaj vi povas diveni tion, kio okazos al vi, se vi ne reiros hejmon. Dio ne benos vin, kaj eble vi kaŭzis tiun-ĉi tutan malbonon al ni.”

Mi ne parolis alian vorton al li, kiun vojon li iris, mi nek scias, nek deziris sciiДќi, Д‰ar mi estis ofendita pro tiu-Д‰i malДќentila parolado. Mi multe pensis; Д‰u iri hejmon, aЕ­ Д‰u iradi surmaron. Honto detenis min pri iri hejmon, kaj mi ne povis decidi la vivkuron, kiun mi estis ironta.

Kiel estis mia sorto travive, Д‰iam elekti la plej malbonon; tiel same mi nun faris. Mi havis oron en mia monujo, kaj bonan vestaДµon sur mia korpo, sed, surmaron mi ree iris.

Sed nun, mi havis pli malbonan ŝancon ol iam, ĉar, kiam ni estis tre malproksime enmaro, kelke da Turkoj en ŝipeto, plenĉase alproksimiĝis al ni. Ni levis tiom da veloj, kiom niaj velstangoj povis elporti, por ke ni forkuru de ili. Tamen, malgraŭ tio, ni vidis ke niaj malamikoj pli kaj pli alproksimiĝis, kaj certiĝis ke baldaŭ, ili atingos nian ŝipon.

Fine, ili atingis nin; sed ni direktis niajn pafilegojn sur ilin, kio kaŭzis portempe, ke ili deflanku sian vojon. Sed, ili daŭrigis pafadon sur ni tiel longe, kiel ili estis en pafspaco. Proksimiĝante la duan fojon, kelkaj viroj atingis la ferdekon de nia ŝipo, kaj ektranĉis la velojn, kaj ekfaris ĉiuspecajn difektaĵojn. Tial, post kiam dek el niaj ŝipanoj kuŝas mortitaj, kaj la plimulto el la ceteraj havas vundojn, ni kapitulacis.

La ĉefo de la Turkoj prenis min kiel sian rabaĵon, al haveno okupita de Maŭroj. Li ne agis al mi tiel malbone, kiel mi lin unue juĝis, sed li min laborigis kun la ceteraj de siaj sklavoj. Tio estis ŝanĝo en mia vivo, kiun mi neniam antaŭvidis. Ho ve! kiom mia koro malĝojis, pensante pri tiuj, kiujn mi lasis hejme, al kiuj mi ne montris tiom da komplezemo kiom diri “Adiaŭi” kiam mi iris surmaron, aŭ sciigi tion, kion mi intencas fari!

Tamen, Д‰io, kion mi travivis tiam, estas nur antaЕ­gusto de la penadoj kaj zorgoj, kiujn de tiam estis mia sorto suferi.

Unue, mi pensis, ke la Turko kunprenos min kun si, kiam li ree iros surmaron, kaj ke mi iel povos liberiДќi; sed la espero nelonge daЕ­ris, Д‰ar tiatempe li lasis min surtere por prizorgi liajn rikoltojn. Tiamaniere mi vivis du jarojn. Tamen, la Turko konante kaj vidante min plu, min pli kaj pli liberigis. Li unufoje aЕ­ dufoje Д‰iusemajne, veturis en sia boato por kapti iajn platfiЕќojn, kaj iafoje, li kunprenis min kaj knabon kun si, Д‰ar ni estas rapidaj Д‰e tia sporto, kaj tial li pli kaj pli Еќatis min.

Unu tagon, la Turko elsendis min, viron kaj knabon, boate, por kapti kelke da fiЕќoj. Surmare, okazas tia densa nebulo, ke dekduhore, ni ne povas vidi la teron, kvankam ni ne estas pli ol duonmejlon (800 metrojn) de la terbordo; kaj morgaЕ­tage, kiam la suno leviДќis, nia boato estas enmaro almenaЕ­ dek mejlojn (16 kilometrojn) de la terbordo. La vento vigle blovis, kaj ni Д‰iuj tre bezonis nutraДµon; sed fine per la helpo de remiloj kaj veloj ni sendanДќere reatingis la terbordon.

Kiam la Turko sciiĝis kiamaniere ni vojperdis, li diris, ke de nun, kiam li velveturos, li prenos boaton, kiu enhavos ĉion, kion ni bezonus, se ni longatempe estus detenataj surmare. Tial li farigis grandan kajuton en la longboato de sia ŝipo, kiel ankaŭ ĉambron por ni sklavoj. Unu tagon, li min sendis, por ke mi ordigu la boaton pro tio, ke li havas du amikojn, kiuj intencas veturi kun li por fiŝkapti. Sed kiam la tempo alvenis, ili ne veturas; tial li sendis min, viron kaj knabon — kies nomo estas Zuro — por kapti kelke da fiŝoj por la gastoj, kiuj estas vespermanĝontaj kun li.

Subite, eniris en mian kapon la ideo, ke nun estas bona okazo, boate forkuri kaj liberiДќi. Tial mi tuj prenis tiom da nutraДµo, kiom mi povas havigi, kaj mi diris al la viro, ke estus tro malrespekte, manДќante la panon metitan en la boaton por la Turko. Li diris, ke li pensas tiel same, tial li alportis sakon da rizo kaj kelke da ruskoj (kukoj).

Dum la viro estis surtere, mi provizis iom da vino, pecegon da vakso, segilon, hakilon, fosilon, iom da ŝnurego, kaj ĉiuspecajn objektojn, kiuj eble estos utilaj al ni. Mi sciis, kie troviĝas la vinkesto de la Turko, kaj mi ĝin metis surboaton dum la viro estas surtere. Per alia ruzo, mi havigis ĉion, kion mi bezonis. Mi diris al la knabo, “La pafiloj de la Turko estas en la boato, sed ne troviĝas ia pafaĵo. Ĉu vi pensas, ke vi povas havigi iom da ĝi? Vi scias kie ĝi estas konservata, kaj eble ni volos pafi birdon aŭ du.” Li do alportis kesto kaj saketon, kiuj enhavas ĉion, kion ni eble bezonas por la pafiloj. Tiujn-ĉi mi metis surboaton, kaj poste velveturis por fiŝkapti.

La vento blovis de la nordo, aŭ nordokcidento, tia vento estis malbona por mi; ĉar, se ĝi estus de la sudo, mi estus povinta velveturi al la terbordo de Hispanujo. Tamen, de kiu ajn loko la vento blovos, mi estis decidinta forkuri kaj lasi la ceterajn al ilia sorto. Mi do mallevis miajn hokfadenojn kvazaŭ fiŝkapti, sed mi zorgis, ke mi havu malbonan sukceson; kaj kiam la fiŝoj mordis, mi ilin ne eltiris, ĉar mi deziris, ke la Maŭro ilin ne vidu. Mi diris al li, “Tiu-ĉi loko estas nebona; ni ne kaptos fiŝojn tie-ĉi; ni devas iom antaŭen iri.” Nu, la Maŭro pensis, ke tion fari ne estos malbone. Li levis la velojn, kaj, ĉar la direktilo estis en miaj manoj, mi elsendis la boaton unu mejlon aŭ plu enmaron, kaj poste ĝin haltigis, kvazaŭ mi intencas fiŝkapti.

Nun, mi pripensis, tiu-Д‰i estas mia okazo liberiДќi; tial mi transdonis la direktilon al la knabo, kaj tiam ekprenis la MaЕ­ron Д‰irkaЕ­ la talio, kaj elДµetis lin el la boato.

Malsupren li falis! sed baldaЕ­ reaperis por ke, li povis naДќi kvazaЕ­ anaso. Li diris, ke li volonte irus Д‰irkaЕ­ la mondo kun mi, se mi enprenus lin.

Iom timante ke li surrampos la boatflankon, kaj reeniĝos perforte, mi direktis mian pafilon sur lin, kaj diris, “Vi facile povas naĝi alteron se vi tion deziras; tial, rapidiĝu tien; plie, se vi reen alproksimiĝos la boaton, vi ricevos kuglon tra la kapo, ĉar, mi de nun intencas esti libera viro.”

Tiam li eknaДќis, kaj sendube sendanДќere atingis la terbordon, Д‰ar la maro estis tre trankvila.

Unue, mi intencis kunpreni la MaЕ­ron kun mi, kaj naДќigi Zuron alteron; sed la MaЕ­ro ne estis viro pri kiu mi povis konfidi.

Post kiam li foriĝis, mi diris al Zuro, “Se vi ĵuros, ke vi estos fidela al mi, vi iam fariĝos grava viro; se vi ne ĵuros, mi certe ankaŭ vin elĵetos el la boato.”

La knabo tiel dolĉe ridetis, kiam li ĵuris resti fidela al mi, ke mi lin ne povis dubi en mia koro.

Dum ankoraЕ­ ni povis vidi la MaЕ­ron (survoje alteren) ni antaЕ­en iris enmaron, por ke li kaj tiuj, kiuj nin vidis de la terbordo, kredu ke ni iros al la influejo de la markolo, Д‰ar neniu velveturis al la suda marbordo, Д‰ar tie loДќas gento da homoj, kiuj laЕ­ sciigoj, mortigas kaj manДќas siajn malamikojn.

Tiam mi direktis mian veturadon oriente, por ke ni laЕ­longiru la marbordon, kaj, havante favoron venton kaj trankvilan maron, ni morgaЕ­tagmeze estis malapud kaj preter la povo de la Turko.

Ankoraŭ, mi timis, ke mi estus kaptota de la Maŭroj; tial mi ne volis iri surteron tage. Duonlume, ni direktis nian boaton alteren, kaj atingis la enfluejon riveretan, de kiu mi pensis, ni povos naĝi surteron, kaj tiam rigardi la ĉirkaŭaĵojn. Sed kiam malheliĝis la lumo, ni aŭdis strangajn sonojn, bojojn, kriegojn, gruntojn, blekadojn. La malfeliĉa knabo diris, ke li ne kuraĝas iri surteron antaŭ la tagiĝo. “Nu,” mi diris, “tiuokaze, ni atendu, sed, tage, povas vidi nin la homoj, kiuj eble nin pli malhelpos ol sovaĝaj bestoj.” “Tiam ni pafilos ilin,” ridante diris Zuro, “kaj forkurigu ilin.”

Mi ĝojis vidi, ke la knabo montras tiom da gajeco, kaj mi donis al li iom da pano kaj rizo. Tiunokte, ni silente ripozis, sed ne longe dormis, ĉar, post kelke da horoj, iaj grandegaj bestoj malsuprenvenis al la maro, por sin bani. La malfeliĉa knabo ektremis de kapo al piedoj pro la vidaĵo. Unu el tiuj bestoj alproksimiĝis nian boaton, kaj, kvankam estis tro mallume por ĝin bone vidi, ni aŭdis ĝin blovi, kaj sciis, pro ĝia bruego, ke ĝi certe estas granda. Fine, la bruto tiom alproksimiĝis la boaton, kiom la longeco de du remiloj; tial mi pafis sur ĝin, kaj ĝi naĝis alteren.

La blekegoj kaj kriegoj, kiujn faris bestoj kaj birdoj pro la bruo de mia pafilo, ŝajne montris, ke ni faris malbonan elekton por surterejo; sed, vole ne vole, ni devis iri surtere por serĉi freŝan fonton, por ke ni povu plenigi niajn barelojn. Zuro diris, ke li eltrovus, ĉu la fontaj akvoj taŭgas por trinki, se mi permesus al li preni unu el la botelegoj, kaj, ke li ĝin reportos plenigitan se la akvo estas bona. “Kial vi volas iri?” mi diris; “Kial mi ne estas ironta? Vi povas resti en la boato.” Kontraŭe, Zuro diris, “Se la savaĝuloj venos, ili min manĝu; sed vi forkuru.” Mi devis ami la junulon pro la afabla parolado. “Nu,” mi diris, “Ni ambaŭ iros, kaj se la sovaĝuloj venos, ni ilin mortigu; ja, ili ne manĝos aŭ vin aŭ min.”

Mi donis al Zuro iom da rumo el la kesto de la Turko por reforti lin kaj ni iris surteron. La knabo ekiris kun sia pafilo mejlon de la loko, kie ni surteriris, kaj li revenis kun leporo, kiun li mortpafis, kaj kiun ni Дќoje kuiris kaj manДќis; laЕ­ la bona novaДµo, kiun li raportis, li eltrovis fonton, kaj ne vidis sovaДќulojn.

Mi divenis, ke la Promontoro de la Verdaj Insuloj ne estas malproksime, Д‰ar mi vidis la supron de la Granda Pinto, kiun kiel mi sciis, estas apud ili. Mia sola espero estis, ke laЕ­longirante la terbondon, ni trovos Еќipon, kiu enЕќipigos nin; kaj tiam, kaj ne antaЕ­ tiam, mi sentos kvazaЕ­ libera viro. Unuvonte, mi konfidis mian sorton al la Еќanco; aЕ­ renkonti ian Еќipon aЕ­ morti.

Surteron ni ekvidis iujn homojn, kiuj staras kaj rigardas nin. Ili estis nignaj, kaj ne portis vestaĵon. Mi estus irinta surteron al ili, sed Zuro, — kiu sciis plej bone — diris, “Ne vi iru! Ne vi iru!” Tial mi direktis la boaton laŭteron, por ke mi povu paroli kun ili, kaj ili longaspace iradis laŭ ni. Mi ekvidis, ke unu havas lancon en mano.

Mi faris signojn, ke ili alportu iom da nutraДµo al mi, kaj ili siaparte faris signojn, ke mi haltu mian boaton. Tial mi demetis la supran parton de mia velo, kaj haltis, tiam du el ili ekforkuris; kaj, duonhore revenis kun iom da sekiДќita viando, kaj ia greno kiu kreskas en tiu parto de la mondo. Tion-Д‰i ni deziregis, sed ne sciis, kiel havigi Дќin, Д‰ar ni ne kuraДќis iri surteron al ili, nek ili kuraДќis alproksimiДќi al ni.

Fine, ili eltrovis peron sendanĝeran por ni ĉiuj. Alportante la nutraĵon al la marbordo, ili ĝin demetis kaj tre fortirigis si mem dum ni ĝin prenis. Ni faris signojn por montri nian dankon, ne havante ion alian, kion ni povas doni al ili. Sed bonŝance, ni baldaŭ kaptis grandan donacon por ili; ĉar du sovaĝaj bestoj de la sama speco, pri kiu mi jam priparolis, venis plenĉase de la montetoj al la maro.

Ili naДќis kvazaЕ­ ili venis por sportigi. Д€iuj forkuris de ili krom tiu, kiu portas la lancon. Unu el tiuj bestoj alproksimiДќis nian boaton; tial mi Дќin atendis kun mia pafilo; kaj tuj kiam Дќi estis en pafspaco, mi Дќin pafis tra la kapo. Dufoje Дќi subakviДќis kaj dufoje Дќi suprenleviДќis; kaj poste Дќi naДќis alteren, kaj falis senviva. La viroj tiom timis pro la pafilbruo, kiom ili antaЕ­e timis je la vidaДµo de la bestoj. Sed kiam mi faris signojn por ke ili venu al la marbordo, ill tuj venis.

Ili rapidis al sia rabaДµo; kaj tordante Д‰irkaЕ­ Дќi Еќnuregon, ili Дќin sendanДќere eltiris surteron.

Ni nun lasis niajn savaДќulojn kaj iradis dekdu tagojn plu. La terbordo antaЕ­ ni etendis sin kvar aЕ­ kvin mejlojn, (6.8 aЕ­ 8.3 kilometrojn) bekforme; kaj ni devis veturi iom de la terbordo por atingi tiun terpinton, tiel ke ni portempe ne vidis teron.

Mi konfidis la direktilon al Zuro, kaj sidiĝis por pripensi tion, kion estos plej bone nun fari; kiam subite mi aŭdis, ke la knabo krias, “Ŝipon kun velo! ŝipon kun velo!” Li ne montris multe da ĝojo je la vidaĵo, opiniante, ke la ŝipo venis por repreni lin; sed mi bone scias, laŭ la ŝajno, ke ĝi ne estas iu el la ŝipoj de la Turko.

Mi levis kiel eble plej multe da veloj por renkonti la ŝipon ĝiavoje, kaj ordonis al Zuro, ke li ekpafu pafilon, ĉar mi esperis, ke se tiuj, kiuj estas sur la ferdeko ne povus aŭdi la sonon, ili vidus la fumigadon. Ili ja ĝin vidis, kaj tuj demetis siajn velojn por ke ni povu atingi ilin, kaj trihore, ni estis ĉe la ŝipflanko. La viroj parolis kun ni per la franca lingvo, sed ni ne povis kompreni tion, kion ili diras. Fine, Skoto surŝipe diris per mia lingvo, “Kiu vi estas? De kien vi venas?” Mi diris al li iomvorte, kiel mi liberiĝis de la Maŭroj.

Tiam, la ŝipestro invitis min veni ŝipbordon, kaj enŝipis min, Zuron kaj ĉiujn miajn posedaĵojn. Mi diris al li, ke li havu ĉion, kion mi havas; sed li respondis, “Vi estas rericevonta viajn posedaĵojn post kiam ni atingos teron, ĉar mi por vi nur faris tion, kion por mi vi farus samstate.”

Li pagis al mi multan monon por mia boato, kaj diris, ke mi ricevos egalan monon por Zuro, se mi lin fordonus. Sed mi diris al li, ke liberiДќinte kun helpo de la knabo, mi lin ne volas vendi. Li diris, ke estas juste kaj prave por mi tiel senti, sed, se mi decidus fordoni Zuron, li estus liberigota dujare. Tial, Д‰ar la sklavo deziris iri, mi nenial diris ne. Trisemajne mi alvenis al Д€iuj Sanktuloj Golfeto, kaj nun mi estis liberulo.

Mi ricevis multan monon por ĉiujn miaj posedaĵoj, kaj kun ĝi, mi iris surteron. Sed mi tute ne sciis, kion nun fari. Fine mi renkontis viron, kies stato estas laŭ la mia, kaj ni ambaŭ akiris pecon da tero, por ĝin prilabori. Mia farmilaro, laŭ la lia, estis malgranda, sed ni produktigis la farmojn sufiĉe por subteni nin, sed ne plu. Ni bezonis helpon, kaj nun mi eksentis, ke mi eraris, ellasante la knabon.

Mi tute ne Еќatis tiun manieron de vivo. Kion! mi pensis, Д‰u mi venis tian longan vojon por fari tion, kion mi laЕ­bone povus fari hejme, kaj kun miaj parencoj Д‰irkaЕ­ mi? Kaj pligrandiДќis mia malДќojo, Д‰ar la bonamiko, kiu min alЕќipis tien-Д‰i, intencas nune lasi tiun-Д‰i terbordon.

Kiam mi estis knabo, kaj ekiris surmaron, mi metis en la manojn de mia onklino, iom da mono pri kiu, mia bonamiko diris, ke mi bone farus, se mi ĝin elspezus pro mia bieno. Tial, post kiam li revenis hejmon, li alsendis iom da ĝi kontante, kaj la restaĵon kiel tukoj, ŝtofoj, lanaĵoj, kaj similaĵoj, kiujn li aĉetis. Mia onklino tiam metis en liajn manojn iom da livroj, kiel donaco al li, por montri sian dankecon pro ĉio, kion li faris por mi; kaj per tiu mono, li afable aĉetis sklavon por mi. Intertempe, mi jam aĉetis sklavon, tial mi nun havas du, kaj ĉio prosperis dum la sekvanta jaro.

Parto II

Sed baldaЕ­ miaj projektoj trograndiДќis laЕ­ miaj rimedoj. Unu tagon alvenis kelke da viroj por peti min, ke mi komandu sklavЕќipon elsendotan de ili. Ili diris, ke ili donos al mi parton en la sklavoj, kaj pagos la tutajn elspezojn ЕќarДќe. Tio estus bonaДµo por mi, se mi ne havus bienojn kaj teron; sed nun, tian ЕќanДќon fari, estus malsaДќe kaj hazarde. Gajninte multe da mono, estis konsilinde ke mi laЕ­e daЕ­rigu tri aЕ­ kvar jarojn plu. Nu, mi diris al la viroj, ke mi tre volonte irus, se ili dume prizorgus mian farmon, kion ili alpromesis.

Tial, mi faris mian testamenton, kaj bordiДќis tiun-Д‰i Еќipon je la oka datreveno de mia forlaso de Hull. Tiu-Д‰i sklavЕќipo enhavis ses pafilegojn, dekdu virojn kaj unu knabon. Ni kunprenis segilojn, Д‰enojn, ludilojn, globetojn, pecetojn de vitro, kaj tiajn komercaДµojn konvenajn al la gusto de tiuj, kun kiuj ni intencis komenci.

Ni ne estis pli ol dekdu tagoj de la ekvatoro, kiam ventego forpelis nin, ni ne sciis kien. Subite eksonis la krio “Teron!” kaj la ŝipo alpuŝiĝis sur sablaĵon, en kiun ĝi malleviĝis tiel profunde, ke ni ne povis ĝin liberigi. Fine, ni eltrovis ke ni devas ĝin lasi, kaj atingi terbordon laŭeble. Ekire, estis boaton sur ĝia posta parto, sed ni eltrovis, ke ĝi estis deŝirita per la forto de la ondoj. Nur unu boateto restis ĉe la ŝipflanko, tial ni enboatiĝis en ĝin. Tie ni ĉiuj troviĝis, sur la malglata maro! La koro de ĉiu nun malfortiĝis, vangoj paliĝis, kaj niaj okuloj malklariĝis; ĉar estas nur unu espero, eltrovi ian golfeton, kaj iel atingi rifuĝejon apudteran. Ni nun tute transdonis niajn animojn al Dio.

La maro pli kaj pli malglatiДќis kaj Дќia blanka ЕќaЕ­mo tordiДќis kaj bolis. Fine, la ondoj en sia furioza sporto disrompiДќis kontraЕ­ la boatflanko, kaj ni Д‰iuj elДµetiДќis.

Mi povis bone naĝi, sed la povo de la ondoj kaŭzis, ke mi perdis mian spiron tro multe por tion fari. Fine, unu granda ondo terenportis min, kaj lasis min sendanĝere, kvankam konsumite pro timego. Mi starigis min sur piedoj, kaj penadis laŭeble surteriĝi, sed ĵus tiam, la kurbo de ondego suprenleviĝis kvazaŭ monteto, kiun eviti, mi tute ne havis sufiĉan forton, tial ĝi marenportis min. Mi laŭeble penadis naĝi supraĵe, entenante mian spiron, por tiun fari. La sekvanta ondo estis egale alta, kaj enfermis min en sia vasto. Mi detenis miajn manojn ĉe mia flanko, kaj tiam, mia kapo ekeliĝis de la ondoj. Tio donis al mi kuraĝon kaj spiradon, kaj baldaŭ miaj piedoj sentis teron.

Momente, mi staris Дќis la akvoj dekuris de mi, kaj tiam, mi naДќis laЕ­forte alteren; sed la ondoj min rekaptis, kaj dufoje plu ili min marenportis, kaj dufoje plu min terenportis. Mi pensis, ke la lasta ondo mortigos min, Д‰ar Дќi puЕќis min sur Еќtonegon tiaforte, ke mi falis en ian svenon, kio, dankon al Dio, ne longe daЕ­ris. Fine, Дќojege, mi atingis la krutegaДµon apud la terbordo, kie mi trovis ian herbon preter la atingo de la maro. Tie mi sidigis min, fine sendanДќere surtere.

Mi nur povis ekkrii per la vortoj de la psalmo, “Tiuj, kiuj veturas surmaron en ŝipoj vidas la faraĵojn de la Sinjoro en la profundaĵo. Ĉar, per Lia ordono la ventegoj leviĝas, la ventoj blovas kaj levas la ondojn; tiam, ili supreniras al la ĉielo; de tien, ili malsupreniras al la profundaĵo. Mia animo malfortiĝas, mi ŝanceliĝas tien kaj reen, kaj mi ne scias tion, kion fari, tiam la Sinjoro elkondukas min el ĉiuj miaj mizeroj.”

Mi tiom ДќojiДќas, ke Д‰io, kion mi povis fari, estis iri tien kaj reen sur la terbordo, jen levi miajn manojn, jen ilin faldi sur la brusto kaj danki Dion por Д‰io, kion li faris por mi, kvankam la ceteraj Еќipanoj pereis. Д€iuj krom mi pereis, kaj mi estas sendanДќera! Mi nun rigardis la Д‰irkaЕ­aДµon por eltrovi, kian lokon mi estis Дµetita, simile al birdo en ventego. Tiam Д‰ia Дќojo, kiun mi antaЕ­e sentis, forlasis min; Д‰ar mi estis malseka kaj malvarma kaj havis nenian sekan vestaДµon por revestigi min, nenion por nutri, kaj nenian amikon por helpi min.

Estis tie-ĉi sovaĝaj bestoj, sed mi ne havis pafilon, per kiu mi povis pafi ilin aŭ savi min de iliaj makzeloj. Mi nur havis tranĉilon kaj pipon.

Nun mallumiĝis; kaj kien mi iros por pasigi la nokton? Mi pensis, ke la supro de ia alta arbo estos bona rifuĝejo kontraŭ danĝero; kaj tie mi povas sidi kaj pripensi pri la monto, ĉar mi sentis nenian esperon de vivado. Nu, mi iris al mia arbo kaj faris ian neston por dormejo. Tiam, mi tranĉis bastonon por forpeli la savoĝajn bestojn se iuj venos, kaj ekdormis kvazaŭ la branĉnesto estis lanuglito.

Estas hela taglumo, kiam mi vekiДќis, ankaЕ­ la Д‰ielo estas klara, kaj la maro trankvila. Sed mi observis tra la arbsupro, ke nokte, la Еќipo lasis la sablaДµon, kaj kuЕќas mejlon (1.7 kilometrojn) de mi kaj la boato estas surtere du mejloj dekstre. Mi iom laЕ­longiris la terbordon por atingi la boaton, sed Golfeto de la maro larДќa unu mejlo min detenis de Дќi. Tagmeze, la forfluo tiom forkuris, ke mi povis alproksimiДќi la Еќipon; kaj mi eltrovis, ke se ni restadus Еќipbordon, Д‰iu nun estus bone.

Tiupense, mi ploris; ja, mi ne povis alie fari; sed, Д‰ar tio ne helpos ion, mi pripensis ke estos plej bone por mi naДќi al la Еќipo. Mi rapide senvestigis mi saltis en la maron, kaj naДќis al la Еќipruino. Sed kiamaniere mi suriДќos la ferdekon? NaДќante Д‰irkaЕ­ la Еќipo, mi ekvidis pecon da Еќnurego pendante tiel malalten Дќiaflanke, ke unue la ondoj kaЕќis Дќin. Per helpo de la Еќnurego mi surЕќipiДќis.

Mi trovis fendon en la malsupro de la ŝipo. Vi povas esti certa, ke mia unua penso estis serĉi por nutraĵo, kaj mi baldaŭ iris al la panujo, kaj mi maĉis panon dum mi iris tien kaj reen, ĉar mi ne havis tempon por perdi. Troviĝis tie ankaŭ iom da rumo, de kiu mi prenis sufiĉan trinkon kaj tio refortis min. Kion mi plej multe bezonis, estis boato por terenporti la posedaĵon. Sed vaniĝis por deziri tion, kion mi ne povis havigi; nu, ĉar en la ŝipo torviĝis kelke da ekstraj velstangoj, tri aŭ kvar grandaj traboj el ligno, kaj unu ekstra masto aŭ du, mi komencis fari floson.

Mi metis kvar stangojn flanko Д‰e flanko, kaj laЕ­larДќe, surmetis sur ilin mallongajn pecetoin de tabulo por fortikigi mian floson. Kvankam la tabuloj povis elporti mian pezon, ili estis tro maldikaj por elporti multe da mia ЕќarДќo. Tial mi prenis segilon, kiu estas en la Еќipo, kaj segis maston en tri longaДµojn, kaj ili multe fortikigis la floson. Mi trovis iom da pano kaj rizo, holandan fromaДќon, kaj iom da sekigita kapraДµo. Ekire, estis iom da tritiko, sed la ratoj Дќin eltrovis, kaj neniom restis.

Mia sekvanta tasko estis, ke mi ŝirmu miajn posedaĵojn kontraŭ la ŝprucado de la maro; ne postulis multe da tempo por tion fari, ĉar, estis surŝipe tri kestoj sufiĉe grandaj por enhavigi ĉion, kaj ilin mi metis surfloson. La enfluo forportis mian veston kaj ĉemizon, kiujn mi nelonge lasis surtere; sed estis kelke da novaj vestaĵoj en la ŝipo.

“Vidu! jen kaptaĵo!” mi diris laŭte (kvankam neniu ĉeestis por aŭdi min); “nun mi ne malnutriĝos:” ĉar mi trovis kvar grandajn pafilojn. Sed kiamaniere mi surterigos mian floson? Mi ne havas velon, nek remilojn; kaj ekvento kaŭzos degliti ĉiun mian posedaĵon. Tamen, estis tri aferoj, pri kiuj mi ĝojis — trankvila maro, altera fluo, kaj venteto por blovi min alteren.

Bonŝance, mi trovis kelkajn remilojn en parto de la ŝipo ĝisnune neserĉita. Per ili mi ekveturis alteren, kaj duonmejle, mia floso bone surnaĝis; sed baldaŭ mi eltrovis, ke ĝi surnaĝis flanken. Fine mi vidis rivereton, kaj per iom da laboro mi direktis mian floson en ĝin; kaj nun, la terbordo estis tiel proksima, ke mi sentis, ke mia remilo tuŝas fundon.

Tie-Д‰i, mi preskaЕ­ perdis mian ЕќarДќon, Д‰ar la terbordo estis sur deklivo, tiel ke ne estis loko por surteriДќi, escepte ke unu parto de la floso kuЕќas tiel alte, kaj la alia parto tiel malalte, ke Д‰iuj miaj aДµoj defalus. Estis necese, ke mi atendu la enfluon. Tiam, kiam la maro profundiДќis unu futo plu, mi puЕќegis la floson sur ebenan pecon da tero, por Дќin alligi tie Еќnurege, kaj enpuЕќis miajn du remilojn en la sablon, unu Д‰iuflanke de la floso. Tiel mi Дќin lasis kuЕќi atendante la forfluon; tiam, Дќi kun Дќia ЕќarДќo sidis bone surteron.

Mi ekvidis, ke estas birdoj sur la insulo, kaj mi mortpafis unu. Mia pafilpafo sendube estis la unua, kiu aЕ­diДќas tie post la kremondo; Д‰ar, Дќiasone tutaj birdaroj forflugis de Д‰iu parto de la arbaro kun laЕ­taj krioj. Forme, la beko de tiu, kiun mi pafis, estis simile al akcipitro, sed ungegoj senlonge.

Mi nun revenis al mia floso por elflosigi miajn provizaДµojn, kiu okupis min tagrestaДµe. Mi ne sciis kion fari nokte, nek kie trovi taЕ­gan lokon, por meti miajn provizaДµojn. Mi ne Еќatis kuЕќiДќi sur la teron, pro timo je sovaДќaj bestoj, kiel ankaЕ­ je serpentoj, sed ne ekzistis kaЕ­zon por timo, kiel mi poste eltrovis. LaЕ­eble, mi metis la kestojn kaj tabulojn Д‰irkaЕ­ mi, kiu faris ian budon, pornokte.

Д€ar estis multe da provizoj en la Еќipo, kiu eble estos utilaj al mi, mi bone pensis ilin tuj surterigi; sciante, ke la unua ventego disrompos la Еќipruinon. Tial mi veturis al la Еќipo kaj zorgis ke mi ne ree troЕќarДќu mian floson.

Unue, mi serĉis la ilkeston, kaj trovis kelke da sakoj da najloj, najlegojn, segilojn, tranĉilojn kaj tiajn objektojn, sed inter ĉio, kion mi trovis, la plej bona estis ŝtono per kiu mi povis akrigi miajn ilojn. Estis tie du aŭ tri botelegojn, kelke da sakegoj da pafaĵoj, kaj volvo da plumbo; sed mi ne havis la forton por suprenlevi la plumbo al la ŝipflanko por ke mi ĝin ŝarĝu sur mian floson. Estis tie ankaŭ kelke da ekstraj veloj, kiujn mi terenportis.

Mi iom timis, ke sovaДќaj bestoj, se ne homoj, eble forportos miajn provizojn; sed revenante, mi trovis ilin sendifektaj, kaj ke neniu estis veninta tien krom sovaДќkato, kiu sidis sur unu kesto. Alvenante, mi celis mian pafilon sur Дќin, sed tio ne ekscitis Дќin, Д‰ar Дќi ne sciis tion, kiu estas pafilo. Дњi nur manДќis pecon da sekigita kapraДµo, kaj foriris.

Havante nun do ŝarĝojn da aĵoj, mi faris tendon per la veloj de la ŝipo por konservi ilin, kaj tranĉis la stangojn necesajn por ĝi en la arbaro. Mi nun elprenis ĉion el la bareloj kaj kestoj, kaj amasigis la barelojn ĉirkaŭ la tendo por ĝin fortigi; kaj tion farinte, mi fermis la enirejon per tabuloj, ordigis liton (alportata de la ŝipo) sur la tero, metis du pafilojn apud mia kapo, kaj unuafoje kuŝiĝis en lito. Mi dormis la tutan nokton, ĉar mi tre bezonis ripozon.

MorgaЕ­tage, mi malДќojis en mia koro, Д‰ar mi sentis tian enuon esti disigita de la cetera mondo! Mi ne deziregis laboron: sed mi ne povis pripensi longan tempon pri mia malДќoja sorto, Д‰ar estis tro multe da laboro por mi. Д€iutage mi eliris al la Еќipruino por alporti pli da objektoj; kaj mi tiom alportis, kiom la floso povis elporti. Unu tagon, mi ЕќarДќis la floson per tro peza ЕќarДќo, kiu kaЕ­zis unu flankon malleviДќi, tiel ke la enhavo elДµetiДќis en la moron; sed mi ne ploris pro tio, Д‰ar la plej multa parto de la ЕќarДќo estis Еќnuregoj, kiuj ne estus tre utilaj al mi.

Tiamaniere, mi pasigis la dekdu tagojn, sur la insulo, kaj mi surterigis Д‰ion, kiun unu paro de manoj eble povis levi; kvankam, se la maro estus trankvila, mi eble estus povinta surterigi la tutan ЕќipЕќarДќon, pecon post pecon.

Kiam mi naĝis la lastan fojon al la ŝipruino, la vento blovis tiel severege ke mi decidis iri la sekvantan fojon laŭ forfluo. Mi trovis iom da teo kaj kelke da ormoneroj; sed rilate al la oro, ĝi ridigis min, kiam mi ĝin rigardis. “Ho senutilaĵo!” mi diris, “vi ne povas utili ion al mi! Mi vin ne zorgas savi. Restu, kie vi kuŝas, ĝis la ŝipo pereos; tiam, pereu vi kune kun ĝi.”

Tamen, mi pripensis, ke estos egalbone por mi kunpreni ĝin; tial mi ĝin metis en pecon de velo, kaj ĝin ĵetis sur la ferdekon, por ke mi ĝin metu sur la floson. Baldaŭ la vento blovis de la marbordo, tial estis necese, ke mi nun rapide re— naĝu; ĉar mi sciis, ke je la turniĝo de la fluo mi trovus malfacilaĵon por atingi la terbordon. Sed, spite la ventego, mi sendanĝere atingis mian budon. Tagiĝe, mi elpuŝis mian kapon el la budo okulĵetis almaren, kiam, jen, tie ne estis ŝipo! La ŝanĝaĵo, kaj perdo de tia ŝipamiko min tute malĝojis. Sed, mi ĝojis pensi, ke mi surterigis ĉion, kio povas esti utila por mi. Mi nun devis serĉi ion lokon kie mi povis fari mian loĝejon. Duonvoje supren la monteto estis ebenaĵeto, longa kvar aŭ kvin dudekojn do futoj (24 aŭ 30 metroj), kaj larĝa duoble, kaj ĉar ĝi havis bonvidon almare, mi pensis, ke ĝi estos bonloko por mia domo.

Unue, mi fosis fosaДµon Д‰irkaЕ­ spaco, kiu enhavis dekdu jardojn (10 metrojn), kaj en Дќin mi enbatis du vicojn da fostoj, tiel firme kiel palisoj kaj alte kvin kaj duonon da futoj. Mi firme kunligis la fostojn per pecetoj da Еќnurego, kaj starigis sur ilin pintitajn bastonetojn, najlforme. Tio fariДќis tiel fortika palisaro, ke nek homo nek bestoj povis eniri.

La pordo de mia domo estis ĉe la supro, kaj estis necese, ke mi suprenrampu al ĝi per ŝtupetaro, kiun mi enprenis kun mi, tiel ke neniu alia povu supreniri samamaniere. Apud la postflanko de la domo staris alto ŝtonaĵo, en kiun mi faris kavernon, kaj metis la teron elfositan, ĉirkaŭ mian domon, alte duonmetre. Mi devis eliri unufoje ĉiutage por serĉi nutraĵon. Unufoje, mi ekvidis kelke do kaproj, sed ili estis tro timemaj kaj rapidpiedaj por permesi min alproksimiĝi ilin.